DHAMMIC SOCIALISM

บทวิจารณ์หนังสือ เรื่อง ธรรมิกสังคมนิยม DHAMMIC SOCIALISM เขียนโดย พุทธทาสภิกขุ

ธรรมิกสังคมนิยม

ปรัชญาการเมืองเชิงพุทธเพื่อสังคมที่เป็นสุข โดย พุทธทาสภิกขุ

ทางเลือกที่สาม ท่ามกลางความขัดแย้ง

ท่านพุทธทาสเสนอแนวคิด “ธรรมิกสังคมนิยม” ขึ้นในช่วงที่สังคมไทยแตกแยกทางอุดมการณ์ เพื่อเป็นทางออกที่ไม่ได้มุ่งเน้นแค่ระบบการเมือง แต่มุ่งแก้ปัญหาที่ต้นตอคือ “ความเห็นแก่ตัว” ของมนุษย์ [1]

แก่นหลัก 3 ประการของธรรมิกสังคมนิยม

🌍

ยึดประโยชน์ส่วนรวม

คำนึงถึงผลดีต่อสังคมโดยรวมก่อนประโยชน์ส่วนตน [1]

🤝

ควบคุมตนและเอื้อเฟื้อ

มีวินัยในตนเอง ไม่กอบโกย และพร้อมแบ่งปันช่วยเหลือกัน [1]

❤️

เคารพและเมตตา

มองเพื่อนมนุษย์เป็นเพื่อนร่วมทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย [1]

ทางสายกลาง: เติมเต็มช่องว่างของระบบการเมือง

เสรีนิยมประชาธิปไตย

  • ✔️ ให้สิทธิเสรีภาพ
  • ส่งเสริมปัจเจกนิยมสุดโต่ง
  • เกิดการแข่งขันเห็นแก่ตัว
  • ละเลยประโยชน์ส่วนรวม

ธรรมิกสังคมนิยม

  • ✔️ ใช้ “ธรรมะ” เป็นเครื่องกำกับ
  • ✔️ สร้างสมดุลระหว่างส่วนตนและส่วนรวม
  • ✔️ ลดความเห็นแก่ตัว (ตัวกู-ของกู)
  • ✔️ มุ่งสู่ประโยชน์สุขที่ยั่งยืน

สังคมนิยมคอมมิวนิสต์

  • ✔️ เน้นความเท่าเทียม
  • ทำลายแรงจูงใจส่วนบุคคล
  • จำกัดเสรีภาพ
  • ขาดประสิทธิภาพในการพัฒนา

รากฐานปรัชญา: กฎธรรมชาติและศีลธรรม

กฎแห่งธรรมชาติ (ปฏิจจสมุปบาท)

ท่านพุทธทาสมองว่าธรรมชาติมี “ความเป็นสังคมนิยม” อยู่แล้ว ทุกสิ่งต้องพึ่งพาอาศัยกันเพื่ออยู่รอด การเห็นแก่ตัวจึงเป็นการฝืนกฎธรรมชาติและนำไปสู่ความพินาศ [1]

ความจำเป็นของศีลธรรม

ต้นตอของวิกฤตสังคมเกิดจากการ “ขาดศีลธรรม” ซึ่งหมายถึงการขาด “ภาวะปกติสุข” เมื่อสังคมขาดศีลธรรม ก็จะเต็มไปด้วยการเบียดเบียนและไร้ความสงบ [1]

“ศีลธรรมไม่กลับมา โลกาจะวินาศ”

– พุทธทาสภิกขุ

การนำไปใช้ในชีวิตจริง

สำหรับระดับบุคคล

  • ฝึกมองเห็นความเชื่อมโยง: ตระหนักว่าการกระทำของเราส่งผลต่อส่วนรวมเสมอ
  • ใช้ชีวิตอย่างพอดี: บริโภคเท่าที่จำเป็น ไม่กอบโกยเบียดเบียนผู้อื่น
  • ฝึกการให้และแบ่งปัน: เริ่มจากสิ่งเล็กๆ เพื่อลดความยึดติดใน “ของกู”
  • ลดความยึดมั่นในความคิดตน: เปิดใจรับฟังผู้อื่น ลดความขัดแย้ง

สำหรับระดับสังคมและองค์กร

  • ผู้นำต้องมีธรรมะ: ปกครองด้วยทศพิธราชธรรม ใช้ธรรมะนำหน้าอำนาจ
  • สร้างวัฒนธรรมแห่งการเกื้อกูล: ส่งเสริมการช่วยเหลือกันในที่ทำงานและชุมชน
  • ยึดประโยชน์ส่วนรวมในการตัดสินใจ: ทุกนโยบายและโครงการต้องคำนึงถึงประโยชน์สุขของคนส่วนใหญ่

สรุปและเรียบเรียงจากบทวิจารณ์หนังสือ “ธรรมิกสังคมนิยม DHAMMIC SOCIALISM” โดยพุทธทาสภิกขุ

หมายเหตุ. เป็นบทความวิจารณ์หนังสือที่นำเสนอใน วารสารชัยภูมิปริทรรศน์ ปีที่ 2 ฉบับที่ 3 [กันยายน-ธันวาคม 2562]