พลิกโฉมการฝึกสอน
แนวทางการพัฒนาการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู
สำหรับนักศึกษา ม.มหามกุฏราชวิทยาลัย
ภาพรวมปัญหาที่พบในการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ
จากการศึกษาพบว่านักศึกษาต้องเผชิญกับความท้าทายในแต่ละขั้นตอนของการฝึกประสบการณ์ ซึ่งสามารถจัดกลุ่มปัญหาหลักได้ดังนี้ โดยปัญหาด้านการเตรียมความพร้อมก่อนฝึกสอน (Input) และการประเมินผล (Output) เป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญเป็นพิเศษ
วงจรพัฒนาการฝึกประสบการณ์วิชาชีพ 4 ขั้นตอน
การนำเข้า (Input)
การเตรียมความพร้อมก่อนออกฝึกสอน
การปฏิบัติ (Process)
การปฏิบัติงานในสถานศึกษา
ผลผลิต (Output)
ภาระงานและสิ่งที่ต้องส่งมอบ
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลการประเมินและวิจัยในชั้นเรียน
ขั้นตอนที่ 1: การนำเข้า (Input) – เตรียมพร้อมก่อนใคร
นักศึกษาจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจในองค์ประกอบต่างๆ อย่างครบถ้วนก่อนออกฝึกสอน เพื่อสร้างความมั่นใจและลดปัญหาหน้างาน การมีความรู้ด้านการสอนและเข้าใจระเบียบของมหาวิทยาลัยเป็นส่วนที่สำคัญที่สุด
แผนภูมิแสดงองค์ประกอบความพร้อมของนักศึกษา
ขั้นตอนที่ 2: การปฏิบัติ (Process) – ภารกิจในสถานศึกษา
ระหว่างการฝึกสอน นักศึกษาต้องปฏิบัติภารกิจหลากหลาย ทั้งงานสอนและงานอื่นๆ ของโรงเรียน เพื่อเรียนรู้บทบาทความเป็นครูอย่างสมบูรณ์
-
👩🏫
ปฏิบัติการสอน
วางแผนการสอน จัดทำสื่อ และจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน
-
📝
งานครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา
ดูแลและให้คำปรึกษานักเรียนในความรับผิดชอบ
-
👥
เข้าร่วมกิจกรรมโรงเรียน
มีส่วนร่วมในกิจกรรมพิเศษและงานพัฒนางานของโรงเรียน
-
🧑💻
งานธุรการอื่นๆ
เรียนรู้งานเอกสารและงานบริหารที่เกี่ยวข้อง
ขั้นตอนที่ 3: ผลผลิต (Output) – ส่งมอบผลงานคุณภาพ
เมื่อสิ้นสุดการฝึกสอน นักศึกษาต้องจัดทำและส่งมอบแฟ้มสะสมงาน (Portfolio) ที่ประกอบด้วยหลักฐานการปฏิบัติงานทั้งหมดเพื่อการประเมินผล
แฟ้มแผนการจัดการเรียนรู้
รวมแผนการสอนตลอดภาคการศึกษา
แฟ้มประเมินผลและวิจัยในชั้นเรียน
รายงานวิจัย 1 เรื่อง และหลักฐานการวัดผล
แฟ้มประเมินตนเอง
บันทึกการนิเทศ และรายงานผลการประเมินตนเอง
ขั้นตอนที่ 4: ผลลัพธ์ (Outcome) – พัฒนาการสู่ความเป็นครู
เป้าหมายสูงสุดคือการพัฒนาสมรรถนะความเป็นครูในทุกมิติ การฝึกสอนช่วยยกระดับความสามารถของนักศึกษาอย่างเห็นได้ชัด จากก่อนฝึกสู่หลังฝึกสอน
แผนภูมิเปรียบเทียบสมรรถนะก่อนและหลังการฝึกสอน
พลังขับเคลื่อน: บทบาทของทุกฝ่ายเพื่อความสำเร็จ
🎓
มหาวิทยาลัย
- จัดปฐมนิเทศให้ชัดเจน
- ประสานงานกับโรงเรียนอย่างใกล้ชิด
- จัดอาจารย์นิเทศให้การสนับสนุน
👨🏫
นักศึกษาฝึกสอน
- ศึกษาข้อมูลและเตรียมตัวล่วงหน้า
- ปฏิบัติตามระเบียบวินัย
- เปิดใจเรียนรู้และรับฟังคำแนะนำ
🏫
สถานศึกษา (โรงเรียน)
- มอบหมายครูพี่เลี้ยงที่มีประสบการณ์
- ให้ข้อมูลและคำแนะนำที่เป็นประโยชน์
- ประเมินผลอย่างสร้างสรรค์
หมายเหตุ. เป็นบทความวิชาการที่นำเสนอใน วารสารพุทธมัคค์ ศูนย์วิจัยธรรมศึกษา สานักเรียนวัดอาวุธวิกสิตาราม ปีที่ 4 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2562)