วันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2568 เวลา 14.00 น. เป็นต้นไป พระครูปลัดสุวัฒนวิสุทธิสารคุณ, ผศ.ดร. หัวหน้าศูนย์วิจัยธรรมศึกษา โครงการธรรมศึกษา สำนักเรียนวัดอาวุธวิกสิตาราม/อาจารย์ประจำบัณฑิตวิทยาลัย/รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย/นักวิจัยในโครงการสุขภาวะที่ได้ทุนสนับสนุนจาก สสส. ได้ปฏิบัติหน้าที่เยี่ยมไข้ญาติธรรมผู้เจ็บไข้ได้ป่วยที่รู้จักมักคุ้น ณ โรงพยาบาลทั่วไปขนาดเล็กคูน โดยได้ปรารภธรรมให้กำลังในเรื่องการมีสติตามรู้ทันความเป็นจริงของชีวิตเพื่อให้ผู้ป่วยได้ใช้พระธรรมคำสอนเป็นเครื่องมือในการดูแลจิตใจด้วยการตามรู้ทันความเป็นจริงของร่างกายผ่านหลักคำสอนเรื่อง “สติปัฏฐาน 4” ได้แก่ การตั้งสติกำหนดพิจารณาสิ่งทั้งหลายให้รู้เห็นตามความเป็นจริง คือ ตามที่สิ่งนั้นๆ มันเป็นของมันเอง (ที.ม. 10/273-300/325-351) ประกอบด้วย
1. กายานุปัสสนา สติปัฏฐาน คือ การตั้งสติกำหนดพิจารณากายให้รู้เห็นตามเป็นจริง จำแนกปฏิบัติไว้หลายอย่าง คือ อานาปานสติ กำหนดลมหายใจ 1 อิริยาบถ กำหนดรู้ทันอิริยาบถ 1 สัมปชัญญะ สร้างสัมปชัญญะในการกระทำความเคลื่อนไหวทุกอย่าง 1 ปฏิกูลมนสิการ พิจารณาส่วนประกอบอันไม่สะอาดทั้งหลายที่ประชุมเข้าเป็นร่างกายนี้ 1 ธาตุมนสิการ พิจารณาเห็นร่างกายของตนโดยสักว่าเป็นธาตุแต่ละอย่างๆ 1 นวสีวถิกา พิจารณาซากศพในสภาพต่างๆ อันแปลกกันไปใน 9 ระยะเวลา ให้เห็นคติธรรมดาของร่างกาย ของผู้อื่นเช่นใด ของตนก็จักเป็นเช่นนั้น 1
2. เวทนานุปัสสนา สติปัฏฐาน คือ การตั้งสติกำหนดพิจารณาเวทนา ให้รู้เห็นตามเป็นจริง มีสติรู้ชัดเวทนาอันเป็นสุขก็ดี ทุกข์ก็ดี เฉยๆ ก็ดี ทั้งที่เป็นสามิส และเป็นนิรามิสตามที่เป็นไปอยู่ในขณะนั้นๆ
3. จิตตานุปัสสนา สติปัฏฐาน คือ การตั้งสติกำหนดพิจารณาจิต ให้รู้เห็นตามเป็นจริง มีสติรู้ชัดจิตของตนที่มีราคะ ไม่มีราคะ มีโทสะ ไม่มีโทสะ มีโมหะ ไม่มีโมหะ เศร้าหมองหรือผ่องแผ้ว ฟุ้งซ่านหรือเป็นสมาธิ ฯลฯ อย่างไรๆ ตามที่เป็นไปอยู่ในขณะนั้นๆ
4. ธัมมานุปัสสนา สติปัฏฐาน คือ การตั้งสติกำหนดพิจารณาธรรม ให้รู้เห็นตามเป็นจริง มีสติรู้ชัดธรรมทั้งหลาย ได้แก่ นิวรณ์ 5 ขันธ์ 5 อายตนะ 12 โพชฌงค์ 7 อริยสัจ 4 ว่าคืออะไร เป็นอย่างไร มีในตนหรือไม่ เกิดขึ้น เจริญบริบูรณ์ และดับไปได้อย่างไร เป็นต้น ตามที่เป็นจริงของมันอย่างนั้นๆ
