เบญจศีล เบญจธรรม
แนวปฏิบัติการใช้ชีวิตที่ดีเบื้องต้นสำหรับชาวพุทธ สำหรับนักเรียนตั้งแต่ระดับประถม
สำหรับธรรมศึกษาชั้นตรี ระดับประถมศึกษา
บทที่ 1 วินัย
วินัยคือการมีระเบียบเรียบร้อย ทำให้ชีวิตและสังคมสงบสุข ศีลคือการทำดีตามวินัยจนเป็นนิสัย ทำให้เราเป็นคนดีอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข
วินัย คือ การมีระเบียบเรียบร้อยในการอยู่ร่วมกัน ไม่ทำให้สังคมวุ่นวาย เช่น เวลานักเรียนอยู่ในห้องเรียน ถ้าทุกคนเดินไปมา พูดคุยเสียงดัง ครูก็สอนไม่ได้ และเพื่อน ๆ ก็เรียนไม่รู้เรื่อง
วินัยจึงช่วยให้ทุกอย่างเป็นระเบียบ และทำให้งานสำเร็จได้ง่ายขึ้น
วินัยทำให้ชีวิตและสังคมมีระเบียบ
วินัยช่วยให้งานต่าง ๆ สำเร็จเร็วและดี ถ้าขาดวินัย ชีวิตจะยุ่งเหยิง ทำอะไรก็ไม่สำเร็จ
ตัวอย่างง่าย ๆ
- การจัดโต๊ะเรียนให้เรียบร้อย
- การเข้าแถวหน้าเสาธง
- การพูดฟังคุณครู ไม่ส่งเสียงรบกวน
ความสัมพันธ์ระหว่าง "วินัย" และ "ศีล"
- วินัย หมายถึง การตั้งกฎระเบียบเพื่อให้ทำตาม
- ศีล หมายถึง การทำตัวให้เรียบร้อยตามวินัยนั้นจนเป็นนิสัย
สรุปง่าย ๆ:
- วินัย = กฎที่ต้องทำ
- ศีล = ทำดีตามกฎจนเป็นนิสัย
ศีล คือ การทำให้กายและวาจา (การกระทำและคำพูด) ของเราสุภาพ ไม่ทำสิ่งไม่ดี เช่น ไม่พูดโกหก ไม่ทำร้ายคนอื่น และไม่ทำให้ใครเดือดร้อน
ทำไมต้องมีศีล?
- เพื่อให้ชีวิตสงบ เรียบร้อย
- เพื่อไม่ทำร้ายตัวเองและผู้อื่น
- เพื่อให้สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
ศีล คือ ความปกติที่ดี
ปกติ หมายถึง ความธรรมดา เช่น ฤดูฝน ฝนก็ตก เป็นเรื่องปกติ มนุษย์ที่มีศีล ก็คือมนุษย์ที่ทำตัวปกติในทางดี เช่น ไม่ทำร้ายผู้อื่น ไม่โกหก ไม่ขโมย เป็นต้น
เป้าหมายของการมีศีล
พระพุทธเจ้าสอนศีล เพื่อให้คนเรามีพื้นฐานที่ดี พร้อมที่จะพัฒนาตัวเองต่อไปในทางธรรม เช่นเดียวกับการหัดเขียนหนังสือครั้งแรก ต้องมีเส้นบรรทัดช่วย พอชำนาญแล้วจึงเขียนได้เอง